Het Hanzeverbond

Een hanze of hanza (‘groep’, ‘schare’ of ‘gevolg’) was een samenwerkingsverband van handelaren en steden tijdens de middeleeuwen. Door samenwerking probeerden ze hun handel rond de Noord- en Oostzee te beschermen en uit te breiden.

De Hanze was oorspronkelijk niet formeel georganiseerd. Op onregelmatige tijden werden er Hanzedagen georganiseerd waaraan afgevaardigden van de steden deelnamen. Tegenwoordig worden jaarlijks Internationale Hanzedagen gehouden, waaraan ca. 100 steden deelnemen.

De Hanzehandel was gebaseerd op een unieke en duurzame samenwerking tussen kooplieden en steden. De handelswaar werd opgekocht in productiegebieden, vervoerd en verkocht in afzetgebieden. Het ging dan met name om goederen als metalen, granen, hout, huiden, wol, wijn, zout, vis, bier en textiel. Hanzekooplieden hadden speciale privileges, zoals tolvrijheden.

Het gebied met Hanzesteden strekte zich uit van het huidige Nederland en België, via Duitsland, tot het Baltische kustgebied in het oosten. In strategisch gelegen steden als Brugge, Bergen, Novgorod en Londen werden door kooplieden hanzekantoren geopend. In Nederland vormde de IJssel een belangrijke vaarroute en veel steden langs de rivier maakten deel uit van de Hanze.